Türkmenistanyň
durnukly ösüşini we rowaçlygyny üpjün etmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly
Berdimuhamedowyň döwlet syýasatynyň maksady bolup durýar. Iri taslamalary amala
aşyrmak üçin halk hojalyk toplumyna gönükdirilýän uly möçberdäki maliýe
serişdeleri — bu Garaşsyz Watanymyzyň nurana geljegine goýulýan maýadyr.
Öňde goýlan
wezipäni çözmekde döwlet Baştutanymyzyň şu ýylyň 1-nji fewralynda tassyklan
ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň 2019 — 2025-nji ýyllar üçin
maksatnamasynyň amala aşyrylmagyna aýratyn ähmiýet berilýär. Ýurdumyzyň
Hökümeti tarapyndan teklip edilen halk hojalyk toplumyny ösdürmegiň geljek ýedi
ýyl üçin nusgasy strategiki ugurlaryň birnäçesini, ozaly bilen, senagat we
hyzmatlar ulgamynyň düzümleýin özgerdilmegini öz içine alýar.
Onda ýokary
tehnologiýaly önümçiligi goldamaga aýratyn üns berilýär. Goşulan baha üçin az
salgytly hem-de ylmy-tehniki derejesi pes bolan senagat önümlerini çykarmakdan
ýokary goşulan bahaly harytlaryň öndürilmegine geçmek göz öňünde tutulýar.
Şeýle hem esasy wezipeleriň hatarynda döwlet eýeçiligindäki desgalary
hususylaşdyrmagyň hem-de olary paýdarlar jemgyýetlerine öwürmegiň hasabyna şol
desgalary azaltmak boýunça işleri işjeňleşdirmek bellenildi.
Şonuň bilen
birlikde, kärhanalarda düzümleýin özgertmeleri geçirmek üçin dolandyryş hem-de
önümçilik babatda dünýäniň öňdebaryjy ylmy we tehnologik gazananlaryny ulanmak
göz öňünde tutulýar, şolara laýyklykda, dolandyryş ulgamy täzeleniler. Sanly
ulgamy ornaşdyrmak arkaly edaralaryň işiniň üýtgedilip gurulmagy ykdysadyýetiň
täze nusgasyny döretmek üçin esas bolup hyzmat eder.
Hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu ýylyň 1-nji fewralynda geçiren
Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde çykyş edip, maksatnamanyň
marketing strategiýasyna hem düzedişleri girizmegi öz içine alýandygyny
belledi. Şunda umumylaşmagyň we halkara derejesinde goşulyşmagyň kärhanalar
üçin örän uly bazarlary açýandygyna üns berildi. Olara öz maýa goýum
taslamalaryndan gelip çykýan artykmaçlyklary doly derejede peýdalanmaga mümkinçilik
berýär.
Döwlet
çykdajylaryny azaltmak we hususy pudagyň hem-de daşary ýurt şereketleriniň maýa
goýumlaryny çekmek üçin şertleri ýokarlandyrmak göz öňünde tutulýar. Şunuň
bilen baglylykda, maýa goýmagyň täze görnüşlerini işläp taýýarlamak, hususan-da,
döwlet bilen hususyýetçiligiň arasynda hyzmatdaşlygy ýola goýmak ileri tutulýan
ugurlaryň hatarynda görkezildi.
Tassyklanan
maksatnama laýyklykda, elektrik energetikasy, nebiti we gazy çykarmak hem-de
gaýtadan işlemek, elektronika, senagat, oba hojalyk, ulag we aragatnaşyk hem-de
syýahatçylyk pudaklary ykdysadyýetimiziň hereketlendiriji güýjüne öwrülmeli
esasy ulgamlar hökmünde kesgitlenildi.
Milli
Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ykdysadyýete geçilmegini hem
strategiki maksatlaryň hatarynda kesgitläp, Maksatnamanyň durmuşa
geçirilmeginiň esasy wezipäni — eziz Watanymyzy senagat taýdan ösen döwlete
öwürmäge, halkymyzyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmaga mümkinçilik berjekdigini
belledi.
Bu gün
ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşiniň netijeliligi döwlet Baştutanymyzyň daşary
we içeri syýasatynyň öňdengörüjiligini tassyklaýar. Milli ykdysadyýetiň
ösüşiniň durnuklylygy ykdysadyýetiň ähli pudaklary boýunça, ýagny senagat, oba
hojalyk, gurluşyk we hyzmatlar ulgamy boýunça öndürilýän önümleriň artmagyna
esaslanýar, bu bolsa hakyky jemi içerki önümiň (JIÖ) depginli ösmegine
getirýär.
Maliýe we
ykdysadyýet ministrliginiň maglumatlaryna görä, şu ýyl bu görkezijiniň 106,3
göterime deň bolmagyna garaşylýar. Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019
— 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyk
gelýän çäreleriň toplumlaýyn durmuşa geçirilmegi 2025-nji ýylda jemi içerki
önümiň 108,2 göterime çenli ýokarlanmagyna, hyzmatlar ulgamynda 45,8 göterime,
senagat pudaklarynda 33,8 göterime, gurluşykda 11,5 göterime, oba hojalygynda
8,9 göterime deň bolar.
Milli
Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, diýarymyzda ýokary
ykdysady ösüşi uly serişde mümkinçiligi, islegiň durnuklylygy, şeýle hem
ýurdumyzy ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlaryna köp möçberde maýa goýulmagy
bilen şertlendirilendir. 2019 — 2025-nji ýyllarda bu görkeziji 229,3 milliard
manada barabar bolar.
Türkmenistanyň
Prezidentiniň ady agzalan Maksatnamasyna laýyklykda, maýa goýum desgalarynyň
289-sy göz öňünde tutuldy, şolaryň 253-si täze işe girizilmeli desgalardyr, 36
desganyň durky täzelener we döwrebaplaşdyrylar. Şunda meýilleşdirilen maýa
goýum desgalarynyň 273-si önümçilik maksatly desgalar bolup durýar.
Diýarymyzyň
nebitgaz toplumyny ýokary tehnologiýalar bilen döwrebaplaşdyrmak ýurdumyzyň
ykdysady syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Bu ugurda
meýilleşdirilen işler diňe bir uglewodorod serişdeleriniň çykarylyşyny
artdyrmagy däl, eýsem, şolaryň düýpli gaýtadan işlenilmegini hem göz öňünde
tutýar.
2019 — 2025-nji
ýyllarda ýangyç-energetika pudagynda 22 desga işe giriziler we durky täzelener,
bu bolsa çig maly gaýtadan işlemegiň çuňlugyny ýokarlandyrar, nebitgaz
toplumynyň içerki we daşarky bazarlar üçin niýetlenýän ýokary hilli önümleriniň
görnüşini giňelder.
Döwlet
Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň esasy pudaklarynyň hatarynda görkezen
elektroenergetika senagatynda geljek ýedi ýylyň içinde 7 desgany işe girizmek
meýilleşdirilýär.
Täze
desgalaryň işe girizilmegi diňe bir ýurdumyzyň sarp edijileriniň elektrik
energiýasyna bolan isleglerini doly kanagatlandyrmaga däl, eýsem, onuň eksporta
iberilýän möçberini artdyrmaga hem mümkinçilik berer. Hünärmenleriň
hasaplamalaryna görä, 2019 — 2025-nji ýyllarda elektrik energiýasynyň işlenip
çykarylýan möçberi 17,4 göterim, eksporty bolsa 4,5 göterim ýokarlanar.
Türkmenistanyň
Prezidentiniň oba hojalyk syýasaty ýurdumyzyň azyk önümleriniň bolçulygyny
üpjün etmäge, oba hojalyk önümleriniň öndürilýän mukdaryny durnukly artdyrmaga
gönükdirilendir. Şunuň bilen baglylykda, ýakyn geljekde oba hojalygynda 56
desgany işe girizmek we döwrebaplaşdyrmak göz öňünde tutuldy.
Döwlet
hemmetaraplaýyn goldawy kepillendirýär, şeýle goldaw obasenagat toplumynyň we
tutuş obanyň ähli amatlyklarynyň döwrebaplaşdyrylmagynda ýüze çykýar. Pudak iň
gowy oba hojalyk, gurluşyk tehnikasy we beýleki ýöriteleşdirilen tehnika –
traktorlar, kombaýnlar, beýleki oba hojalyk gurallary bilen üpjün edilýär.
Ykdysady
ösüşiň depginini görkezýän senagat we kommunikasiýalar ulgamy, öňdebaryjy
maglumat tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagy, döwrebap ulag düzüminiň döredilmegi
hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan milli
ykdysadyýetimiziň esasy ugurlary hökmünde kesgitlenildi. Bu ulgamlarda 2019 —
2025-nji ýyllarda maýa goýum desgalarynyň 41-sini täzeden işe girizmek we bar
bolanlarynyň durkuny täzelemek göz öňünde tutuldy.
Şu ýyllarda
mineral dökünleriň ähli görnüşleriniň (azot, kaliý, fosfor dökünleriniň)
öndürilişi 39,3 göterim, olaryň eksporty bolsa 58,3 göterim ýokarlanar.
Hususan-da, 2025-nji ýylda kaliý dökünleriniň öndürilişi 2019-njy ýyl bilen
deňeşdirilende 4 esse, şolaryň eksporty bolsa 5,7 esse köpeler.
Geljek
ýyllarda himiýa önümleriniň öndürilişi, gurluşyk serişdeleriniň, dokma
senagatynyň önümçiliginiň ep-esli ýokarlanmagyna garaşylýar. Şu döwürde natriý
sulfaty 10 esse, tehniki ýod 2,3 esse, kükürt kislotasy 2,4 esse, gurluşyk
aýnasy 42,4 göterim, diwarlyk serişdeler 24,4 göterim, örme we tikin önümleri
48,9 göterim, nah matalar 16,1 göterim köp öndüriler.
Ulag
geçelgeleriniň üstünlikli gurulmagy ýükleriň daşalyşyny 10,2 göterim artdyrmaga
mümkinçilik berer. Netijede,
2019 — 2025-nji ýyllarda senagat we kommunikasiýalar toplumynyň eksporty
boýunça görkeziji 29,9 göterim artar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly
Berdimuhamedowyň ykdysady syýasatynda döwlete dahylsyz ulgamy netijeli ösdürmek
boýunça giň gerimli işler göz öňünde tutuldy. Döwlet kiçi we orta telekeçiligi,
hususy başlangyçlary ösdürmäge yzygiderli hem-de hemmetaraplaýyn goldawy amala
aşyrýar. Meselem, Türkmenistanyň senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň
çäklerinde, bu Maksatnama laýyklykda desgalaryň 138-sini işe girizmek göz
öňünde tutuldy.
Şu günki günde ýurdumyzyň ykdysady
ösüşiniň möhüm ugurlarynyň biri BMG-ä agza döwletleriň ählisi tarapyndan kabul
edilen Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmek bolup durýar. BMG-niň
2015-nji ýylyň sentýabrynda bolup geçen sammitinde Türkmenistanyň Hökümeti
2030-njy ýyla çenli Gün tertibini doly goldaýandygyny mälim etdi we şeýlelikde,
ýurtda Durnukly ösüş maksatlaryny millileşdirmek boýunça işlere badalga
berildi.
Türkmenistan 2016-njy ýylda
gyzyklanýan taraplary giňden çekmek bilen, BMG-niň agentlikleriniň goldaw
bermeginde ählumumy maksatlary uýgunlaşdyrmak boýunça geňeşmeleri geçiren
ilkinji ýurtlaryň biri boldy. Türkmenistanyň Hökümeti Durnukly ösüş
maksatlarynyň 17-sini, 148 wezipäni we 187 görkezijini resmi taýdan tassyklady.
Dünýä derejesinde görkezijileriň
üýtgemegi bilen baglylykda, 2018-nji ýylyň awgustynda 15 görkeziji aýryldy, 14
görkeziji üýtgedildi we 3 görkezijä goşmaça girizildi. Häzirki wagtda
ýurdumyzda 148 wezipe we 175 görkeziji tassyklanyldy, şolar 2030-njy ýyla çenli
döwürde durmuşa geçiriler.
Durnukly ösüş maksatlarynyň kabul
edilen pursadyndan bäri ýurdumyzda durmuş we ykdysady syýasatda degerli netijeleri
gazanmak, bazar gatnaşyklaryna geçmegi çuňlaşdyrmak, ykdysady ösüşiň durmuşa
gözükdirilen ugruny dowam etdirmek, howanyň üýtgemegine uýgunlaşmak hem-de onuň
täsirini gowşatmak boýunça netijeli çäreleri görmek başartdy.
Kabul edilen Durnukly ösüş
maksatlaryna ýetmek we şolary amala aşyrmakda öňegidişlik barada hasabatlary
bermek maksady bilen, 2017-nji ýylyň noýabr aýynda hormatly Prezidentimiz
Gurbanguly Berdimuhamedow Durnukly ösüş maksatlaryna gözegçilik ulgamynyň binýatlaýyn
düzümini tassyklamak hakynda Karara gol çekdi. Ol ministrlikleriň, pudak
edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, okuw we ylmy edaralaryň
wekillerinden ybarat bolup durýar.
Utgaşdyryjy we Durnukly ösüş
maksatlaryny durmuşa geçirmekdäki öňegidişlige gözegçiligi amala aşyrýan
ygtyýarly edara hökmünde Maliýe we ykdysadyýet ministrligi kesgitlenildi.
Bu gün Durnukly ösüş maksatlary
döwlet syýasatynda ep-esli derejede uýgunlaşdyryldy hem-de onuň wezipeleriniň
84 göterimi milli we pudaklaýyn maksatnamalarda öz beýanyny tapdy.
Türkmenistanyň durmuş-ykdysady
ösüşiniň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasy, Türkmenistanyň
Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etrapdaky şäherleriň we etrap
merkezleriniň ilatynyň durmuş-ýaşaýyş şertlerini özgertmek boýunça 2020-nji
ýyla çenli döwür üçin rejelenen görnüşdäki Milli maksatnamasy, beýleki milli
meýilnamalar we ösüş strategiýalary durnukly ösüşi gazanmaga gönükdirilendir
hem-de 2030-njy ýyla çenli döwür üçin ählumumy Gün tertibinde goýlan wezipeleri
görkezýär.
Şunuň bilen birlikde, hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan başy başlanan
«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda
durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» milli derejäniň
wezipeleriniň we görkezijileriň sanawy orta möhletli geljek üçin maksatlaýyn
gözükmeler hökmünde hem göz öňünde tutuldy.
Türkmenistanyň Durnukly ösüş
maksatlaryna ýetmek boýunça gazanan üstünlikleri bilen biziň ýurdumyz 2019-njy
ýylyň 18-nji iýulynda BMG-niň Nýu-Ýorkdaky ştab-kwartirasynda bolup geçen
«Adamlaryň hukuklaryny we mümkinçiliklerini giňeltmek hem-de ählumumy gurşap
almagy we deňligi üpjün etmek» mowzugy boýunça Ýokary derejedäki syýasy forumda
özüniň birinji Meýletin milli synynda tanyşdyrdy.
Synda durmuş-ykdysady ösüşiň esasy
ugurlary, 2030-njy ýyla çenli Gün tertibiniň kabul edilen pursatyndan bäri
ýurdumyzyň gazanan üstünlikleri beýan edildi. Syýasy forumyň başlygy we oňa
gatnaşyjylar Türkmenistanyň Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek boýunça gazanan
üstünliklerine ýokary baha berdiler we bu dünýä bileleşigi tarapyndan giňden
goldanylýar.
Bu resminamada 2019-njy ýylyň
klaster maksatlary görkezildi: olar gowy bilime (4-nji maksat), mynasyp işe we
ykdysady ösüşe (8), deňsizligi azaltmaga (10), howanyň üýtgemegi bilen göreşe
(13), parahatçylyga, adyl kazyýetlilige we netijeli edaralara (16), durnukly
ösüş maksatlarynda hyzmatdaşlyga (17) degişli maksatlardyr.
Synyň üsti saglyk we abadançylyk
meselelerine degişli 3-nji maksat bilen ýetirildi. Türkmenistanyň meýletin
milli synynyň tapawutly tarapy her bir bölüme seredilýän maksatlaryň wezipeleri
bilen beýleki Durnukly ösüş maksatlarynyň wezipeleriniň özara baglanyşygyna
geçirilen seljermäniň goşulmagy bolup durýar.
Milli Liderimiz Gurbanguly
Berdimuhamedowyň oýlanyşykly we öňdengörüjilikli syýasatynyň durmuşa
geçirilmegi netijesinde, ýurdumyz DÖM-a ýetmekde ykdysady we durmuş
ulgamlarynda hem, ekologiýa babatda hem oňat netijeleri gazandy, bular
Türkmenistanyň birinji Meýletin milli synynda görkezildi.
Bu babatda saglygy goramak ulgamynda
ýurdumyzyň hemme ýerinde döwrebap lukmançylyk merkezleriniň we hassahanalaryň
gurulýandygyny, dünýä ülňüleriniň derejesindäki häzirki zaman lukmançylyk
hyzmatlarynyň giň toparynyň ilat üçin elýeterliligini üpjün etmek boýunça
şertleriň döredilendigini bellemek bolar.
Ýurdumyzda temmäkä garşy çäreler
alnyp barylýar, bu bolsa temmäkiniň sarp edilişini ep-esli azaltmaga
mümkinçilik berdi. BSGG STERS barlaglarynyň netijeleri boýunça 2018-nji ýylda
çilim çekýän uly ýaşly adamlar boýunça görkeziji 3,4 göterime deň boldy. Bu
biziň ýurdumyzyň çilim çekmegiň dünýäde iň pes derejede ýaýran ýeridigini
görkezýär.
Ýurdumyzda bilim ulgamynyň
maddy-enjamlaýyn binýadyny hil taýdan täzelemäge, ýokary tehnologik bilim
gurşawyny döretmäge, maglumat tehnologiýalaryny ornaşdyrmaga gönükdirilen
yzygiderli özgertmeler geçirilýär. Ähli welaýatlarda täze, häzirki zaman
talaplara laýyk gelýän çagalar baglary we umumybilim berýän mekdepler guruldy.
Bu gün ýurdumyzda 3200-den gowrak
bilim edaralary hereket edýär. Diýarymyzyň we daşary ýurtlaryň ýokary okuw
mekdeplerinde okaýan talyplaryň sany ýyl-ýyldan köpelýär. Muňa 2015 — 2018-nji
ýyllarda Türkmenistanda ýokary okuw mekdeplerinde okaýan talyplaryň sanynyň
24,3 göterim köpelendigi-de şaýatlyk edýär.
Häzir ýurdumyzda hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda ähli zady öz içine
alýan we durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmäge ukyply bazar gatnaşyklaryny
ösdürmäge gönükdirilen özgertmeler işjeň alnyp barylýar. Ýeterlik derejede ösen
önümçilik, amatlyklar we adam kuwwatyna eýe bolan Türkmenistan düýpli ösüş
gazandy hem-de dünýäniň depginli ösýän döwletleriniň hatarynda berk ornaşdy.
Jemi içerki önümiň ösüş depgini
munuň subutnamasy bolup biler, häzirki wagtda bu görkeziji 106,3 göterim
derejede saklanýar. 2025-nji ýylda bolsa bu görkezijiniň 8,2 göterim
derejesinde üpjün edilmegi çaklanylýar.
Durnukly ykdysady ösüş halkyň
hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmak, täze iş ýerlerini döretmek, ilatyň ykdysady
taýdan işjeňligini güýçlendirmek boýunça
maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilişine
gönüden-göni baglydyr. Bu gün ykdysadyýetde işleýänleriň sany zähmet serişdeleriniň 73,1 göterimine
barabardyr. 2017-nji ýyl bilen deňeşdirilende,
2018-nji ýylda öý hojalyklarynyň jemi girdejisi,
baha subsidiýalaryny we dotasiýalary hasaba almazdan, tutuş ýurdumyz boýunça
17,4 göterim ýokarlandy.
Milli ykdysadyýetde telekeçileriň sanyny köpeltmegiň ileri tutulýan häsiýeti bardyr, häzirki wagtda
döwlete dahylsyz bölegiň jemi içerki önümiň düzümindäki paýy
(ýangyç-energetika toplumyny goşmazdan) 68,5 göterime deňdir. Soňky ýyllarda döwlete dahylsyz bölege
berilýän karzlaryň möçberi ep-esli köpeldi — 2015 —
2018-nji ýyllar aralygyndaky döwürde bu görkeziji 1,5 esseden gowrak artdy.
Tebigaty goraýyş ulgamy hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň döwlet syýasatynyň möhüm ileri
tutulýan ugurlarynyň hatarynda durýar. Türkmenistan ekologiýa meselesine uly
ähmiýet berýär hem-de BMG-niň Howanyň üýtgemegi hakynda Çarçuwaly ylalaşygynyň we howa boýunça Pariž ylalaşygynyň agzasy bolup durýar.
Ýurdumyzda ekologiýa kadalaryny we
standartlaryny uýgunlaşdyrmak boýunça anyk çäreler görülýär hem-de durmuşa
geçirilýär. Şular ýaly uýgunlaşdyrmak çäreleriniň biri hem Garagum sährasynda gurlan «Altyn asyr» Türkmen kölüdir, bu köl
zeý akabalarynyň suwlaryny ýygnamaga we gaýtadan peýdalanmaga niýetlenendir.
Merkezi Aziýada suw we ekologiýa
meselelerini çözmek hem-de Aral çökgünliginiň netijelerini ýeňip geçmek maksady bilen, Türkmenistan Aral deňziniň sebitindäki
ekologiýa we durmuş-ykdysady ýagdaýy gowulandyrmak boýunça hereketleriň
maksatnamasyny hem-de BMG-niň Aral deňziniň sebiti üçin
Ýörite Maksatnamasyny işläp taýýarlamaga işjeň gatnaşýar.
Şunuň bilen bir hatarda, 2019-njy
ýylyň maý aýynda BMG-niň Baş Assambleýasy hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan başy başlanan «Birleşen
Milletler Guramasy bilen Araly halas etmegiň Halkara gaznasynyň arasynda hyzmatdaşlyk» kararnamasyny biragyzdan kabul etdi.
Şeýle hem Durnukly ösüş maksatlaryny
gazanmak köp babatda ählumumy hyzmatdaşlyga baglydyr. Türkmenistan Durnukly
ösüş maksatlaryny diňe bir milli derejede üstünlikli
durmuşa geçirmekde öz işjeň çemeleşmesini görkezmän, eýsem,
Merkezi Aziýa ýurtlaryna degişli möhüm meseleler boýunça sebitde başlangyç
bilen çykyş edýän ýurt hökmünde hem öz ornuny pugtalandyrýandygyny görkezýär.
Ýurdumyz halkara işlerine işjeň
gatnaşýar hem-de ähli döwletler bilen özara gatnaşyklary deňhukuklylyk,
dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk we özara bähbitlilik esasynda guraýar.
Türkmenistan abraýly guramalaryň 47-sine,
konwensiýalaryň we şertnamalaryň 150-sine, BMG-niň Geňeşleriniň, Komitetleriniň
we Komissiýalarynyň 9-syna gatnaşýar.
Şeýlelikde, Meýletin milli syny
taýýarlamagyň çäklerinde geçirilen iş gazanylan öňegidişlige baha bermäge
hem-de Türkmenistanda DÖM-y amala aşyrmak boýunça geljekki ädimleri anyklamaga
mümkinçilik berdi.
Milli Liderimiz Gurbanguly
Berdimuhamedow şu ýylyň sentýabrynda Halk Maslahatynyň mejlisinde çykyş edip,
döwlet emlägini hususylaşdyrmagyň biziň syýasatymyzyň düzüm bölegi bolup
durýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, bu ugra aýratyn ähmiýet berilýär.
Diýarymyzda bu işler Türkmenistanyň
«Eýeçiligiň döwletiň garamagyndan aýrylmagy we döwlet emläginiň
hususylaşdyrylmagy hakynda» Kanunyna, Türkmenistanyň Prezidentiniň 2014-nji
ýylyň 7-nji iýulyndaky «Eýeçiligiň döwletiň garamagyndan aýrylmagyny we döwlet
emläginiň hususylaşdyrylmagyny kämilleşdirmek hakynda» 13746 belgili Kararyna
laýyklykda geçirilýär.
Bu ugurdaky işler maýa goýum
bäsleşigi, bäsleşikli söwdalar, hususylaşdyrmagyň obýektiniň göni (salgyly)
satylmagy, kärende şertinde ulanylýan obýektiň onuň kärendeçisine satylmagy
hem-de döwlet eýeçiligindäki paýnamalaryň gazna biržasynyň üsti bilen satylmagy
esasynda amala aşyrylýar.
Milli ykdysadyýetimizde eýeçiligiň
ähli görnüşlerini deň şertlerde ösdürmegiň we şonuň esasynda hojalygy
ýöretmegiň ykdysady taýdan netijeli esaslaryny düzgünleşdirmegiň binýadynda
bazar gatnaşyklaryny has-da kämilleşdirýän özgertmeleri çuňlaşdyrmak, köpsanly
haryt öndüriji taraplary döretmek, senagatyň, gurluşygyň hem-de beýleki
pudaklaryň kärhanalaryny dolandyrmagyň dürli eýeçilikdäki düzümini kemala
getirmek maksady bilen, «Türkmenistanda döwlet eýeçiligindäki kärhanalary we
desgalary hususylaşdyrmagyň 2013 — 2016-njy ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy»
durmuşa geçirildi.
Şu Karara laýyklykda, oba hojalygyna
degişli maldarçylyk pudagyna, dokma senagatyna, söwda toplumyna degişli
kärhanalar hem-de desgalar tapgyrlaýyn hususylaşdyryldy.
Şeýle hem maksatnamadan daşary balyk
hojalygyna, syýahatçylyga, oba hojalygyna degişli kärhanalar hususylaşdyryldy.
Gurluşyga degişli kärhanalaryň sanawy düzülip, degişli işler alnyp barylýar.
Häzirki döwürde hususylaşdyrmagy
işjeňleşdirmek, bäsleşikli söwdalaryň hilini ýokarlandyrmak, ahyrky netijede
bolsa, milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşini üpjün etmek maksady bilen,
kadalaşdyryjy-hukuk namalary kämilleşdirilýär.
Şeýlede Türkmenistanda ýakyn
wagtlarda bu ugurdaky çäreler ýokarda agzalan Kanuna hem-de Türkmenistanyň
Prezidentiniň 2018-nji ýylyň 16-njy martyndaky 701-nji belgili Karary bilen
tassyklanan «Türkmenistanda kiçi we orta telekeçiligi goldamak boýunça amala
aşyrylmaly çäreleriň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Meýilnamasyna» laýyklykda amala
aşyrylar.
Bu resminamada ýitgili işleýän,
hereketsiz duran hem-de ilatyň sarp edýän harytlaryny öndürýän, şol sanda oba
hojalyk we azyk ugurly döwlet kärhanalaryny hem-de desgalaryny hususylaşdyrmak
boýunça işleri dowam etdirmegiň wajypdygy bellenildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly
Berdimuhamedow ýurdumyzyň ykdysadyýetine sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça
wezipeleriň çözülmegini hem alnyp barylýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan
ugurlarynyň hatarynda kesgitledi.
Ýurdumyzda amala aşyrylýan ykdysady
özgertmeler, şol sanda halkara ähmiýetli taslamalar barada maglumatlary dünýä
ýaýmak, şol birwagtyň özünde daşary ýurt hem-de halkara banklarynyň, maliýe
edaralarynyň, senagat şereketleriniň maýa goýumlaryny Türkmenistana çekmek
bilen bagly milli Liderimiziň beren tabşyryklaryny ýerine ýetirmek maksady
bilen, Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň howandarlygynda «www.invest.gov.tm»
web saýtyny döretmek boýunça işler alnyp barylýar.
Maliýe we ykdysadyýet ministrligi,
bank edaralary, Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrliginiň Pensiýa
gaznasy, Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Salgyt müdiriýeti, Statistika
baradaky döwlet komiteti ýaly edaralaryň bellige alyş ulgamyny kämilleşdirmek,
işini özara ýakyndan utgaşdyrmak, olaryň arasynda elektron görnüşinde resminama
dolanyşygyny häzirki zaman derejesinde ýola goýmak üçin bäsleşik esasynda
ýuridiki şahslary döwlet tarapyndan bellige almaga degişli programma
üpjünçiligi satyn alnar we ornaşdyrylar.
Döwletiň býujetini taýýarlamak,
dolandyrmak we makroykdysady çaklamalary ýerine ýetirmek hem-de gaznanyň töleg
ulgamyny kämilleşdirmek üçin zerur bolan serwer, kompýuter tehnikalaryny,
goşmaça enjamlaryny, programma üpjünçiligini satyn almak hem-de ornaşdyrmak
maksady bilen anyk çäreler görülýär.
Şeýle çäreler emläk gatnaşyklary we
telekeçiligi goldamak bölüminiň üstüne ýüklenen wezipeleri ýokary hilli hem-de
öz wagtynda ýerine ýetirmek maksady bilen, eýeçiligiň döwletiň garamagyndan
aýrylmagynyň we döwlet emläginiň hususylaşdyrylmagynyň maglumatlar binýadyny
ýöretmek üçin programma üpjünçiligini satyn almak hem-de ornaşdyrmak maksady
bilen hem görülýär.
«Türkmenistanyň Prezidentiniň
ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň
Maksatnamasyny» hem-de «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly
ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny» durmuşa geçirmegiň çäklerinde, Elektron
resminama dolanyşygy boýunça programma üpjünçiligini satyn almak we ornaşdyrmak
maksady bilen bäsleşik geçiriler.
Syndan görnüşi ýaly, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan başy başlanan ýakyn ýyllar üçin Türkmenistany ösdürmegiň maksatnamasyndaky esasy wezipeler üstünlikli ýerine ýetirilýär. Bular özgertmeleriň amala aşyrylmagynda, döwlet maksatnamalarynyň we taslamalarynyň esasynda işleriň üýtgedilip guralmagynda, işleriň netijeliliginiň ýokarlandyrylmagynda, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň pugtalandyrylmagynda, halkymyzyň durmuş hal-ýagdaýynyň ýokarlandyrylmagynda öz beýanyny tapýar.