Şu gün Mary şäherinde Türkmenistanyň Döwlet energetika
institutynyň täze goşmaça okuw binasynyň, umumy ýaşaýyş jaýynyň, sport
desgasynyň hem-de aýlawly ýoluň ugrundaky «Täze kuwwat» binasynyň açylyş
dabarasy geçirildi. Bilimler we talyp ýaşlar gününe ajaýyp sowgat bolan bu
desgalar ýurdumyzyň energetika pudagynyň binýadynyň yzygiderli
pugtalandyrylýandygynyň nobatdaky güwäsi boldy. Dabara Mary welaýatynyň häkimi,
Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça
guramasynyň işleri barada Türkmenistanyň milli toparynyň jogapkär sekretary,
Mejlisiň deputatlary, welaýat, şäher, etrap halk maslahatlarynyň agzalary,
jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, daşary
döwletleriň wekilleri, institutyň ýolbaşçylary, professor-mugallymlar,
talyplar, hormatly ýaşulular gatnaşdylar.
Hormatly ýaşulular we dabara gatnaşýan myhmanlar binanyň toý bagyny
kesdiler. Dabara gatnaşyjylar binanyň içine girip, döwrebap tehnologiýalar
bilen üpjün edilen täze goşmaça okuw binasynda döredilen şertler bilen
tanyşdylar.
Institutyň täze desgalarynyň gurluşygy Energetika
ministrliginiň buýurmasy esasynda «Röwşen» hususy kärhanasy tarapyndan ýerine
ýetirildi. Ulanmaga berlen desgalaryň hatarynda 2 müň orunlyk täze goşmaça okuw
binasy, 800 orunlyk umumy ýaşaýyş jaýy, ýapyk görnüşli sport desgasy bar.
Goşmaça okuw binasynda her biri 50 we 80 orunlyk umumy okuw otaglarynyň 18-si,
28 sany amaly okuw otagy, 6 kompýuter, 6 lingafon otagy, 57 sany
okuw-tejribehana otagy ýerleşdirilendir. Bulardan başga-da, bu ýerde «Gaýtadan
dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkezi, muzeý, ýaş alymlar
otagy, kitaphana, elektron kitaphana, uly we kiçi IT meýdançalary, kibersport
otagy, robot tehnikasy we emeli aň okuw otagy, 500 orunlyk mejlisler jaýy, kiçi
mejlisler jaýy, döredijilik merkezi hereket edýär.
Tejribehanalardyr okuw otaglary dünýäniň iň kämil okuw
enjamlary, kompýuterler bilen enjamlaşdyrylandyr. Tejribe otaglarynda
ornaşdyrylan Germaniýanyň, Ispaniýanyň, Italiýanyň, Hytaýyň öňdebaryjy önüm
öndürijileriniň enjamlary elektroenergetika degişli okuwlary amaly şertlerde
geçmek üçin giň mümkinçilikleri döredýär.
Dabarada institutyň talyp ýaşlarynyň işläp taýýarlamalary
we oýlap tapyşlary giňden tanyşdyryldy. Täze okuw binasynda ornaşdyrylan
enjamlaryň üsti bilen geçiriljek ylmy-barlag, tejribe işleri ýaşlaryň ylma
bolan gyzyklanmasyny artdyrmaga hem-de hünär taýdan kämilleşmegine täze itergi
berer. Täze okuw binasynda tebigy serişdelerden we gaýtadan dikeldilýän
energiýa çeşmelerinden netijeli peýdalanýan ulgamlar döredilipdir. Bu ýerde
ýagyş suwy ýörite howuzlarda toplanyp, arassalanyp, institutyň çägindäki
baglary suwarmak üçin peýdalanylar. Binanyň üçeginde kuwwaty 132 kilowata deň
bolan Gün panelleri oturdylandyr. Ol Gün energiýasyny elektrik energiýasyna
öwürmek arkaly binanyň yşyklandyrylyşynda sarp ediljek ekologik taýdan arassa
energiýa çeşmesini öndürer.
Jemi 800 orunlyk umumy ýaşaýyş jaýy 4 gatdan ybarat
bolup, onuň her bir otagy 4 talyba niýetlenendir. Talyplaryň ýaşamaklary, dynç
almaklary we okuwlara özbaşdak taýýarlanmaklary üçin bu ýerde ähli şertler
döredilendir. 2 gatdan ybarat üsti ýapyk sport desgasynyň birinji gatynda
sportuň dürli görnüşleri bilen meşgullanmak üçin sport zaly, ikinji gatynda
bolsa daşary ýurtlaryň enjamlary ornaşdyrylan türgenleşik zaly hereket edýär.
Institutyň täze okuw binasyna ýanaşyk ýerdäki aýlawly ýoluň
ugrunda gurlan monument toplumy «Täze kuwwat» diýlip atlandyrylýar. Ol kuwwaty
30 kilowata deň bolan ýel elektrik stansiýasyny we kuwwaty 15 kilowata deň
bolan Gün elektrik stansiýasyny özünde jemleýär. Ýel we Gün elektrik
beketleriniň öndürýän elektrik energiýasy binanyň töweregindäki yşyklandyryş
ulgamy üçin sarp edilýär. Umuman, täze desgalar ýurdumyzyň daşky gurşawa
zyýansyz energetikany ösdürmek, ekologik abadançylygy üpjün etmek boýunça
döwlet syýasatyna ygrarlydygynyň nyşany bolup, şäheriň ajaýyp bezegine öwrüldi.
Binanyň mejlisler jaýynda dabara gatnaşyjylara institutyň täze goşmaça okuw
binasy, umumy ýaşaýyş jaýy, sport desgasy, aýlawly ýoluň ugrundaky «Täze kuwwat»
binasy barada tanyşdyrýan wideoşekiller görkezildi.
Soňra bu ýerde halkara guramalaryň täze desgalaryň ýokary
halkara ölçeglere laýyk gelýändigini tassyklaýan güwänamalary dabaraly ýagdaýda
gowşuryldy. Hususan-da, ÝUNESKO-nyň Bilim ulgamynda informatika we maglumat
tehnologiýalary instituty tarapyndan Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň
täze binalar toplumynda sanly bilim ulgamynda häzirki zaman innowasion
tehnologiýalaryň halkara standartlara laýyklykda üpjün edilendigi üçin
Minnetdarlyk haty gowşuryldy. Şeýle hem täze okuw binasynyň gurluşygynda
energiýany netijeli peýdalanmaga ýardam berýän innowasion tehnologiýalaryň,
energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleriniň esasynda elektrik we ýylylyk
energiýasyny öndürýän enjamlaryň, suwy tygşytly ulanmaga ýardam berýän
öňdebaryjy tehnologiýalaryň üstünlikli ornaşdyrylandygy; durnukly energetikany
ösdürmek bilen bagly çäreleriň yzygiderli we üstünlikli amala aşyrylýandygy
hem-de bu çärelere ýaşlaryň işjeň gatnaşmagyna ýardam berilýändigi barada
Latwiýanyň Durnukly gurluşyk geňeşi we BMG-niň Ösüş maksatnamasy tarapyndan «Ýaşyl»
güwänamalar berildi. Mundan başga-da, täze okuw binasynyň gurluşygynda häzirki
zaman innowasion tehnologiýalaryň görkezijileri boýunça Germaniýanyň Halkara
hyzmatdaşlyk boýunça jemgyýetiniň (GIZ) ýörite güwänamasy gowşuryldy.
Soňra binanyň mejlisler jaýynda Türkmenistanyň
Prezidentiniň Buýrugyna laýyklykda, Döwlet energetika instituty bilen Germaniýa
Federatiw Respublikasynyň Klaustal tehnologiýa uniwersitetiniň hem-de bu ýurduň
Martin Lýuter adyndaky Galle-Wittenberg uniwersitetiniň arasynda özara
düşünişmek hakynda Ähtnamalara gol çekmek dabarasy geçirildi.