Ýakyn günlerde Amerikanyň Birleşen
Ştatlarynyň dünýä belli medeniýet we tehnologiýa žurnaly bolan «Wired»-de
dünýäniň iň gowy 10 kitaphanasynyň sanawy çap edildi. Bu sanaw kitaphon
okyjylarymyz üçin hem gyzykly bolar diýip umyt edýäris.
1. Daniýa, Dokkl kitaphanasy. 2016-njy
ýylda dünýäniň iň gowy kitaphanasy üçin niýetlenen baýraga mynasyp bolan Dokkl
kitaphanasy 30 müň inedördül metre ýetýän meýdany bilen tutuş Skandinaw
ülkelerindäki iň uly kitaphanadyr. Kitaphananyň esasy aýratynlyklarynyň biri
onuň merkezindäki jaňdyr. Şäher hassahanasy bilen baglanyşdyrylan jaň her bir
täze bäbejik dünýä inende bir gezek kakylýar. Aarhus derýasynyň kenarynda
ýerleşýän kitaphana täsin binagärlik görnüşine hem eýedir. Içi örän ýagty we
rahat bolan kitaphananyň penjireleri deňiz portuna seredip dur.
2. ABŞ, Lawrense halk kitaphanasy. Wermont
ştatynda ýerleşýän kitaphana täsin dizaýny bilen özüne çekýär. Ol 1972-nji
ýylda açylan hem bolsa, binagärlik babatynda ýygy-ýygydan täzelenip durulýar.
Onuň iň döwrebap bölekleri dünýä belli dizaýner Gould Ewansa degişlidir.
Penjilerinden tebigatyň ajaýyplygy görünýän kitaphananyň aglaba böleginde
üçekden jaňlar sallanyp dur.
3. Hytaý, Ýangžou Žongşug kitaphanasy. Žen
Ýuan şäherinde ýerleşýän kitaphanada ýöremek kitapdan ybarat derýada ýüzmek
ýaly duýgyny bagyşlaýar. Täsin görnüşde örülen, boýy üçege çenli ýetýän
tekjeler bolsa aklyňy haýran edýär.
4. Türkiýe, Beýazit kitaphanasy. 1506-njy
ýylda gurlan desga XIX asyryň ahyrynda döwlet kitaphanasyna öwrüldi. Bu ýerde 2015-nji
ýylda başlanan dikeldiş we täzeleniş işleri 2017-nji ýylda tamamlandy. Ol
2018-nji ýylda dünýäniň iň täsin binalarynyň sanawyna goşuldy.
5. Norwegiýa, Wennesla kitaphanasy. Adybir
şäherde ýerleşýän kitaphana daşky görnüşi boýunça älem gämisine meňzeýär. Onuň
27 sany esasy sütüne daýanýan dizaýny görenleri haýran edýär.
6. Norwegiýa, Bodo kitaphanasy. Dünýäniň
iň täsin kitaphanalarynyň ýene-de birine goýnundan ýer beren Norwegiýanyň
indiki täsinlikleriniň biri bolan bu kitaphanada 3 sany uly bölüm we bir sany
konsert zaly bar. Onuň binalar toplumy 6 müň 317 inedördül metr meýdany
eýeleýär.
7. ABŞ, Çikago halk kitaphanasy. Şäherde
täze bina edilen kitaphananyň esasy aýratynlygy onda künjekleriň ýokdugydyr.
Onuň ähli zallarynyň dizaýny aýlawly görnüşde işlenipdir. Daşynyň aýna bilen
örtülendigine garamazdan, olaryň her birine berkidilen Günden goraýjylar kitap
söýüjiler üçin salkyn howany üpjün edýär.
8. Angliýa, Birmingem kitaphanasy. Daşyndan
seredeniňde, binagärlik görnüşi boýunça söwda merkezini ýatladýan hem bolsa, bu
bina, aslynda, kitap merkezi. Onda dünýä gymmatlyklarynyň 400 müňüsi bar.
Kitaphana 30 müň inedördül metr meýdany eýeleýär.
9. Kanada, Halifaks merkezi kitaphanasy. Aslynda,
Kanadada kitaphanalar zynjyry işleýär. Halifaks 13 kitaphanadan ybarat bolan
şol zynjyryň ilkinji halkasydyr. Ol 14 müň 500 inedördül metr meýdany eýeleýär.
Tas tutuşlygyna diýen ýaly aýna bilen örtülen kitaphananyň üçeginde açyk howada
kitap okamagy söýýänler üçin hem mümkinçilik döredilipdir.
10. Meksika, Konarte kitaphanasy. Dizaýny ýurduň Anagrama binagärlik kompaniýasy tarapyndan taýýarlanan kitaphana täsin binalaryň hatarynda. Başaşak durlan ýaly duýgyny berýän kitap tekjeleri bu ýere gelýänleriň başyny aýlap biler. Ýöne onuň rahatlygyny söz bilen düşündirmek mümkin däl.