Ýakynda
Aşgabatda geçirilen Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň döwlet Baştutanlarynyň
sammitiniň netijeleri hem-de kabul edilen resminamalary durmuşa geçirmek
boýunça GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetiniň wezipeleri Türkmenistanyň başlyklyk
etmeginde 16-njy oktýabrda Minskide bolan Arkalaşygyň dörediji we beýleki
edaralarynyň ýanynda gatnaşyjy döwletleriň hemişelik ygtyýarly wekilleriniň
mejlisiniň esasy meselesi boldy.
Nygtalyşy
ýaly, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen
işlenilip taýýarlanan hem-de kabul edilen Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna
gatnaşyjy döwletleriň strategik ykdysady hyzmatdaşlygy hakyndaky Jarnama möhüm
resminama bolup durýar.
Resminamada
GDA gatnaşyjy döwletleriň strategik ykdysady hyzmatdaşlygynyň esasynyň deňhukukly
hyzmatdaşlaryň mäkäm birleşiginden ybaratdygy bellenildi. Ol bolsa Ýewraziýa
giňişliginde durnukly ykdysady ösüşiň möhüm ýagdaýyny emele getirýär. Bu
birleşik Ýewropa we Aziýa ýurtlary üçin uzak möhletli hem-de geljegi uly
ykdysady hyzmatdaş, yklym ähmiýetli iri energetika we ulag-üstaşyr halkasy
bolup durýar.
Şunuň bilen
baglylykda, Aşgabat Jarnamasynda strategik ykdysady hyzmatdaşlyga aýratyn
ähmiýet berilýär.
Jarnamanyň
durmuşa geçirilmegi bilen, Arkalaşygyň düýpli esaslaryny has-da pugtalandyrmak,
onuň giňişliginde iri ulag we energetika taslamalary amala aşyrylýan, sebitara
we dünýä derejesinde döwrebap düzümler, kommunikasiýa, halkara ulag
geçelgeleri, logistika merkezleri döredilýän ýer hökmünde dünýä hojalyk
gatnaşyklaryna goşulyşmagy (GDA gatnaşyjy döwletleriň her biriniň
goşulyşmagynyň bolşy ýaly), Arkalaşygyň ykdysady kuwwatynyň ep-esli artmagy,
şonuň esasynda, garyplygyň azalmagyny, işsizlik meselesiniň çözülmegini üpjün
edýän GDA gatnaşyjy döwletleriň her biriniň netijeli hem-de durnukly ykdysady
ösüşi üpjün ediler. Munuň özi GDA-nyň halkara abraýyny ýokarlandyrmakdyr,
birek-biregiň mümkinçiligini artdyrmakdyr hem-de GDA-nyň halklarynyň bähbidine
oňa gatnaşyjy döwletleriň ykdysady kuwwatyny netijeli peýdalanmakdyr.
Hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Arkalaşygyň döwlet Baştutanlarynyň
sammitinde eden çykyşynda häzirki wagtda biziň maksadymyz GDA-nyň işine täze
itergi bermekden, ony häzirki zaman ösüşiniň ýagdaýlaryna hem-de ugurlaryna
laýyk derejä çykarmakdan, Arkalaşygyň halkara hem-de sebit gün tertibindäki
özgerişliklere dogry hem-de öz wagtynda seslenmek ukybyny üpjün etmekden
ybaratdyr diýip belledi.
Türkmenistan
GDA-nyň işine çemeleşmelerini guramakda hut şundan ugur alyp, Arkalaşygyň
ählumumy geosyýasy we geoykdysady işlere gatnaşmagyny işjeňleşdirmäge hem-de
giňeltmäge gönükdirilen tekliplerini we başlangyçlaryny beýan edýär diýip,
milli Liderimiz aýtdy.
Arkalaşygyň
dörediji we beýleki edaralarynyň ýanynda gatnaşyjy döwletleriň hemişelik
ygtyýarly wekilleriniň Minskidäki mejlisine gatnaşanlar strategik ykdysady
hyzmatdaşlyk wezipelerine ünsi jemlediler. Jarnama laýyklykda şu wezipeler
hökmünde:
Arkalaşygyň
hem-de GDA gatnaşyjy döwletleriň bilelikdäki ählumumy we sebit maýa goýum
taslamalarynyň hem-de ykdysady çäkleri ösdürmek maksatnamalarynyň başyny
başlamak arkaly dünýä hojalyk işlerine täsirini giňeltmek;
2030-njy ýyla
çenli döwür üçin durnukly ösüş ulgamynda BMG-niň gün tertibiniň maksatlaryna
ýetmek üçin GDA gatnaşyjy döwletleriň hem-de üçünji ýurtlaryň ýa-da abraýly
halkara guramalaryň ykdysady taýdan gyzyklanma bildirmegine esaslanan
hyzmatdaşlygyň netijeli gurallaryny döretmek;
strategik
ykdysady hyzmatdaşlyk, ählumumy we sebit maýa goýum taslamalary hem-de ösüş
maksatnamalary amala aşyrylanda ekologiýa meseleleriniň bir wagtda çözülmegi
bilen GDA gatnaşyjy döwletleriň geljegi uly mümkinçiliklerini birleşdirmek üçin
amatly şertleri döretmek;
innowasiýalary
we nanotehnologiýalary giňden peýdalanmagyň, bar bolan tebigy we ykdysady
serişdeleri toplumlaýyn ulanmagyň, kiçi we orta işewürligi goldamak boýunça
tagallalary birleşdirmegiň, hyzmatdaşlygyň görnüşlerini giňeltmegiň hem-de
dünýäniň ykdysady ulgamynyň çäklerinde hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryna goldaw
bermegi üpjün etmegiň hasabyna GDA gatnaşyjy döwletleriň bäsdeşlige
ukyplylygyny ýokarlandyrmak;
dünýäniň ulag
ulgamyna yzygiderli goşulyşmak hem-de Gündogar — Günbatar we Demirgazyk —
Günorta ugurlarynda çatryklary we gatnawlary birleşdirýän halkara ulag
geçelgeleriniň ugrunda GDA gatnaşyjy döwletleriň milli düzümlerini has-da
ösdürmek;
GDA gatnaşyjy
döwletleriň çäk we düzümleýin mümkinçiliklerini, tehniki, tehnologiýa we
üstaşyr kuwwatyny birleşdirmek;
Arkalaşygyň
giňişliginde maliýe durnuklylygyny üpjün etmek we pugtalandyrmak;
ykdysady
durnuklylygy, şol sanda dünýä derejesinde ykdysady durnuklylygy pugtalandyrmak,
halkara howpsuzlygy üpjün etmek maksady bilen, korrupsiýa, jenaýatçylykly
ýollar bilen alnan girdejileri resmileşdirmäge hem-de terrorçylygy
maliýeleşdirmäge, beýleki howplara we wehimlere garşy hereket etmek;
ählumumylaşma
arkaly döreýän meseleleri bilelikde çözmekde has doly netijeliligi gazanmak,
onuň artykmaçlyklaryny Arkalaşygyň hem-de GDA gatnaşyjy döwletleriň eýeleýän
ornuny berkitmek üçin halkara maliýe we haryt bazarlarynda peýdalanmak;
Arkalaşygyň
çäklerinde degişli halkara resminamalary taýýarlamak hem-de halkara maýa
bazarlarynda onuň eýeleýän ornuny we abraýyny pugtalandyrmak üçin sanalyp
geçilen wezipeleri durmuşa geçirmäge ähli derejelerde netijeli gepleşikler
meýdançasyny üpjün etmek kesgitlenildi.
Mejlisde Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň hökümet Baştutanlarynyň nobatdaky mejlisine taýýarlyk görmek baradaky meselä-de garaldy, ony oktýabr aýynyň üçünji ongünlüginde Moskwada geçirmek bellenildi.