Geçen 2019-njy
ýyl milli ykdysadyýetimizi batly depginler bilen ösdürmek arkaly hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan giň gerimli
özgertmeleriniň üstünlikli durmuşa geçirilmegine beslendi. Senagat we
ulag-kommunikasiýa toplumy bolsa, ykdysadyýetiň esasy pudaklarynyň biridir.
Şunuň bilen
baglylykda, häzirki döwrüň talaplaryny nazara almak arkaly, degişli düzümi
döwrebaplaşdyrmaga we giňeltmäge gönükdirilen özgertmeler yzygiderli
geçirilýär.
Hormatly
Prezidentimiziň Permany bilen, syn berilýän ýylda Senagat we kommunikasiýa
ministrligi döredilip, Senagat, Aragatnaşyk, Demir ýol we Awtomobil ulaglary
ministrlikleri, Döwlet deňiz we derýa ulaglary gullugy, «Türkmenhowaýollary»
gullugy onuň garamagyna berildi.
Täze
Ministrligiň düzüminde bularyň hemmesi «Türkmensenagat», «Türkmendemirýollary»,
«Türkmenawtoulaglary», «Türkmenaragatnaşyk», «Türkmendeňizderýaýollary» we «Türkmenhowaýollary» agentlikleri
derejesine eýe boldy. Bu toplumyň ähli kärhanalarynyň eýeçilik görnüşi hem
üýtgedilip, olar paýdarlar jemgyýetlerine öwrüldi hem-de hususylaşdyrylýar.
Milli Liderimiziň
gaýtadan işleýän pudaklary innowasion esasda toplumlaýyn ösdürmegi we
döwrebaplaşdyrmagy hem-de ösüşiň çig mal bilen bagly däl ugruna geçirmegi göz
öňünde tutýan ykdysady strategiýasyna laýyklykda, ýokary tehnologiýaly
önümçilik düzümini kemala getirmegiň, baý tebigy serişdelerimiziň esasynda
köpdürli hem-de bäsdeşlige ukyply önümleriň çykarylýan möçberini artdyrmagyň
wezipeleri çözülýär.
Şeýlelikde,
Türkmenistanyň senagat we kommunikasiýa toplumynyň ministrlikleri hem-de
edaralary boýunça 2019-njy ýylyň önümçilik meýilnamasy 123,3 göterim ýerine
ýetirildi. Dokma senagaty ministrligi hem-de «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň
kärhanalary boýunça ýokary görkezijiler hasaba alnyp, ösüş depgini degişlilikde
140,3 göterime we 152,2 göterime deň boldy.
Hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow köp pudakly milli ykdysadyýetimizi
innowasion esasda has-da ösdürmek, şol sanda sebitleri özgertmek hem-de täze
senagat önümçiliklerini gurmak boýunça wezipeleri öňde goýdy.
Ahal
welaýatynda gurlan döwrebap toplumyň — tebigy gazdan benzin öndürýän zawodyň
ulanylmaga berilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr. Ýeri gelende aýtsak, tebigy gazdan ekologiýa taýdan arassa
sintetiki awtomobil ýangyjyny öndürýän dünýäde ilkinji zawodda önümler senagat
möçberinde çykarylýar.
Täze gurlan
desgalaryň hatarynda Baýramaly şäherindäki polietilen paketleri we polipropilen
turbalary öndürýän kärhana bar. «Eşretli kenar» hususy kärhanasy bilen
baglaşylan şertnama boýunça dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň döwrebap
enjamlary bilen üpjün edilen desga «Älemabat» hojalyk jemgyýeti tarapyndan
gurlup, ulanylmaga berildi.
Kärhananyň
tehnologik ulgamy dürli polietilen örtüginiň 1 müň 800 tonnasyny hem-de ölçegi
20 — 60 millimetr bolan ýokary hilli polipropilen suw geçiriji turbalarynyň 257
tonnasyny çykarmaga ukyplydyr. Önümleriň şol görnüşlerine bolan isleg tutuş
dünýäde yzygiderli artýar. Geljekde kärhananyň önümlerini daşary ýurtlara
ibermek meýilleşdirilýär.
Gurluşyk
serişdeleri senagaty hem ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryny
üstünlikli amala aşyrmakda, şol sanda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň
ornuny tutýan önümleri öndürmekde uly kuwwata eýedir.
Sement
önümçiligi bu pudagyň esasy ugrudyr. Uly isleg bildirilýän sementi zawodlarynyň
kuwwatlyklary tutuş Diýarymyzda alnyp barylýan giň gerimli gurluşyklary bu önüm
bilen üpjün etmek wezipesini doly çözdi diýen ýaly. Ol ýokary mäkämlikdäki
portlandsement bolup, şol seýsmiki zolakda köp gatly jaýlar we beýleki desgalar
gurlanda ulanylýar.
Mundan
başga-da, nebitgaz senagaty üçin tamponaž sementiniň, şeýle hem binýatlaryň
düýbi tutulanda, köprüleriň we beýleki gidrotehniki desgalaryň sütünleri
gurlanda ulanylýan sulfata durnukly sementiň önümçiligi ýola goýuldy.
20-nji
noýabrda senagat we kommunikasiýa pudaklarynyň ýolbaşçylary bilen geçiren iş
maslahatynyň barşynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow
ýurdumyzyň welaýatlarynda innowasion tehnologiýalary ulanmak hem-de daşary ýurt
maýalaryny çekmek bilen, täze sement zawodlarynyň ýene-de üçüsini gurmagyň zerurdygyny
belledi. Şeýle hem könelen senagat kärhanalarynyň durkuny täzelemek hem-de
gurluşyk serişdelerini we elektrotehniki enjamlary çykarýan bilelikdäki
toplumlary döretmek zerur bolup durýar.
«Türkmen aýna
önümleri» zawodynda aýnanyň dürli görnüşlerinden başga-da, polimer önümlerini,
gurluşyk serişdelerini, elektrik abzallaryny çykarmak dowam edýär, bu degişli
önümleriň daşary ýurtlardan getirilýän mukdaryny ep-esli ibermäge, geljekde
bolsa, şolary taýýar önümler görnüşinde daşary ýurtlara ugratmaga mümkinçilik
berer. Aýna zawodynyň kuwwatlyklary bu ulgamda geljegi uly bazarlary ugur
edinýär.
Beýleki
pudaklaýyn kärhanalar hem, hususan-da, metallurgiýa we gazbeton zawodlary milli
ykdysadyýetimizi ösdürmäge goşant goşýar. Olar diwarlyk panelleri hem-de
armirlenen bloklary, keramzidi, düzülýän demirbeton önümlerini, keramiki
kerpiji, beton diwarlyk daşlary, örtülýän plitalary we beýlekileri çykarýarlar
hem-de giňelýän gurluşyk bazaryna ugradýarlar.
Senagatçylar
we telekeçiler birleşmesiniň agzalary gurluşyk serişdeleri senagatynyň ösüşinde
uly orun eýeleýär. Türkmenistanda gurluşyk serişdeleriniň, dokma hem-de haly
önümleriniň, himiýa serişdeleriniň, metal önümleriň, mebelleriň, faýansyň, aýna
önümleriniň, ýurdumyzda we onuň çäklerinden daşarda uly islege eýe bolan
polietilen hem-de plastiki önümleriň önümçiligine ýöriteleşen hususy
kärhanalaryň 600-e golaýy hereket edýär.
Döwlet
Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow himiýa senagatynyň kuwwatlyklarynyň
artdyrylmagyna aýratyn üns berýär, bu ýurdumyzy 2019-2025-nji ýyllarda
durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynda öz beýanyny tapdy.
Diýarymyzyň
ösýän oba hojalygynyň hajatlaryny doly kanagatlandyrmak üçin dürli dökünleri
öndürmek hem-de azyk howpsuzlygyny pugtalandyrmak bu pudagy ösdürmegiň ileri
tutulýan ugurlarydyr. Tebigy baýlyklar, uglewodorod we kükürtli wodorod çig
malynyň uly gorlary, şolary gaýtadan işlemek hem-de taýýar önümleri çykarmak
boýunça täze tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy—munuň özi mineral önümçiliginiň
görnüşlerini giňeltmäge we möçberlerini ep-esli artdyrmaga mümkinçilik berdi.
Ugurdaş esasy
kärhanalaryň biri bolan «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň Türkmenabatdaky
himiýa zawody bir ýylda fosfor dökünleriniň 225 müň tonnasyny hem-de kükürt
kislotasynyň 500 müň tonnasyny öndürmäge ukyplydyr. Häzirki wagtda bu ýerde
ylmy we amaly işleriň geçirilmegi netijesinde, halk hojalyk toplumynyň dürli
pudaklarynda ulanylýan, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan
täze önümleriň önümçiligi özleşdirildi.
Kärhanalaryň
toparyny öz içine alýan «Maryazot» önümçilik birleşigi, «Tejenkarbamid» we
«Marykarbamid» zawodlary, şeýle hem Marydaky gazhimiýa toplumy ýurdumyzyň
gündogar sebitlerinde azot pudagynyň esasyny düzýär. Balkan welaýatynda
nobatdaky innowasion gazhimiýa kärhanasyny gurmagyň taslamasynyň amala
aşyrylmagy hem eksport ugurly önümleriň önümçiligini artdyrmak maksadyndan ugur
alýar.
Garabogaz
kölüň türkmen aýlagy — Ýer ýüzünde natriý sulfatynyň we beýleki gymmatly duz
minerallarynyň tebigy şertlerde emele gelýän seýrek ýerleriniň biridir.
Milli
Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen aýlagyň kenarynda karbamid
zawodynyň gurulmagy ýurdumyzyň köp pudakly mineral senagatynyň kemala
gelmeginde nobatdaky ädimdir. Aýlagyň «gyzylly halkasy» sulfat önümçiligi üçin
çig mal bolup hyzmat edýär.
«Garabogazkarbamid»
zawodynda çykarylýan önümleriň agramly bölegini daşary ýurtly sarp edijilere
ugratmak meýilleşdirilýär, olar eýýäm häzirden önümleri satyn almaga uly
gyzyklanma bildirýärler.
Ýurdumyzyň
uglewodorod, mineral we gidromineral serişdelerini toplumlaýyn özleşdirmek
boýunça innowasion tehnologiýalar babatda iri halkara ylmy guramalar bilen
hyzmatdaşlygy yzygiderli pugtalandyrmak boýunça işler dowam edýär.
Dokma
senagatyny ösdürmegiň geljegi barada aýdylanda, milli Liderimiz Gurbanguly
Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça Dokma senagaty ministrliginiň garamagyndaky
kärhanalaryň tehniki, ykdysady we maliýe-hojalyk ýagdaýyny seljermegiň esasynda
2019 — 2025-nji ýyllar üçin degişli meýilnama işlenip taýýarlanyldy.
Bu resminama
dünýä ykdysadyýetinde bolup geçýän esasy meýilleri we özgerişlikleri, şeýle hem
«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 —2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady
taýdan ösdürmegiň maksatnamasynda» kesgitlenen möhüm wezipeleri nazara almak
bilen taýýarlanyldy.
Pudagy mundan
beýläk-de ösdürmek, bäsdeşlige ukyply önümleriň görnüşini we eksportuny
artdyrmak, import harytlarynyň ornuny tutýan önümçiligi giňeltmek, maýa goýum
taslamalaryny amala aşyrmak geljekki işleriň esasy ugurlary hökmany
kesgitlenildi. Diýarymyzyň ähli welaýatlarynda könelen kärhanalaryň durkuny
täzelemek, ýokary tehnologiýaly täze toplumlary gurmak we goşmaça iş orunlaryny
döretmek işleriniň dowam edilmegine aýratyn üns berler. Munuň özi milli
Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň syýasatynyň ileri tutulýan ugrudyr.
Şunda
ministrligiň öz serişdeleri şu meýilnamany amala aşyrmak üçin maliýeleşdirmegiň
çeşmeleri bolup hyzmat eder. 7 ýylyň içinde kärhanalaryň jemi 38-siniň durkuny
täzelemek we döwrebaplaşdyrmak hem-de hereket edýän 22 sany toplumyň binýadynda
täze önümçilik kuwwatlyklaryny döretmek göz öňünde tutulýar. Umuman, pudakda
goşmaça iş orunlarynyň 3 müň 150-siniň döredilmegine garaşylýar.
Häzirki
döwürde türkmen dokma önümleri içeri we halkara bazarlarynda bäsdeşlige
ukyplylygyny yzygiderli artdyrýar.
Birinji Hazar
ykdysady forumynyň çäklerinde «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda guralan
Hazar innowasion tehnologiýalary halkara sergisiniň işiniň barşynda geçirilen
dokma senagatynyň birža söwdalaryna gatnaşan ABŞ-dan, Russiýadan, Birleşen Arap
Emirliklerinden, Türkiýeden we beýleki ýurtlardan bolan işewürleriň nah, flanel
we jinsi matalaryny satyn almak barada umumy bahasy 6 million 308 müň amerikan
dollaryndan gowrak bolan geleşikleriň 19-syny hem-de 96 müň 600 manatlyk
geleşigi baglaşmagy muňa aýdyň mysaldyr.
Hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, çykarylýan önümleriň
halkara hil ölçegine we ekologiýa howpsuzlygyna kybap gelmegine aýratyn üns
berilmelidir. Pudagyň kärhanalarynyň önümleriniň ISO 9001 «Önümçiligi
dolandyrmak we hile gözegçilik ulgamy», ISO 14001 «Daşky gurşawy goramak»,
OHSAS 18001 «Zähmeti goramak we önümçilik howpsuzlygy» güwänamalary bilen
sylaglanandygyny bellemek gerek.
Döwlet
Baştutanymyzyň görkezmelerine laýyklykda, bu ugurda pudagyň kuwwatyny doly
peýdalanmak boýunça wezipeleri üstünlikli çözmek maksady bilen anyk çäreler
görülýär. Ahal welaýatynyň Kaka we Babadaýhan etraplarynda her biri ýylda inçe
süýümli pagtanyň 5 müň tonnasyny gaýtadan işlemäge niýetlenendir.täze dokma
toplumlarynyň gurluşygy dowam edýär.
Taslamalaryň
ikisi hem tehnologik işiň tutuş tapgyrynyň — çig maly gaýtadan işlemekden
başlap, ahyrky önümiň önümçiligine çenli işleriň guralmagyny göz öňünde tutýar
hem-de egirme, dokma, boýag we tikin bölümlerini öz içine alýar. Önümçilige
sanly tehnologiýalary giňden ornaşdyrmak, täze iş orunlaryny döretmek hem-de
işgärler üçin zähmetiň amatly şertlerini üpjün etmek möhüm wezipeleriň
hatarynda durýar.
Halyçylyk
ileri tutulýan ugurlaryň biridir. «Türkmenhaly» önümçilik birleşiginiň
düzüminde çeper halyçylyk kärhanalarynyň 8-si bar. Iki ýylyň dowamynda
paýtagtymyzda we Diýarymyzyň welaýatlarynda bu önümçilik birleşiginiň ýene-de 5
kärhanasyny açmak meýilleşdirilýär. Senagat önümçiliginiň ajaýyp halylary ata
Watanymyzda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri
öndürmegiň döwlet maksatnamalarynyň üstünlikli amala aşyrylmagynyň aýdyň
subutnamasydyr.
Elbetde,
daşary ýurtlarda uly islege eýe bolan el halylary eziz Diýarymyzyň ýüzüniň
tuwagydyr. 2019-njy ýylyň ýanwarynda türkmen halylary Birleşen Arap
Emirlikleriniň Dubaý şäherinde geçirilen «Carpet & Art Oasis» atly 24-nji
el halylarynyň halkara sergisinde görkezildi.
16-njy iýunda
bolsa, Dubaýyň (BAE) «Al Fattan Marine Towers» söwda merkezinde türkmen halyçy
zenanlarynyň ajaýyp önümleri satylýan dükanyň açylyş dabarasy boldy.
Hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2019-njy ýylyň 29-njy martynda gol
çeken Permany bilen, Senagat işgärleriniň güni esaslandyryldy. Resminama
laýyklykda, bu hünär baýramy oktýabr aýynyň üçünji ýekşenbesinde bellenilýär.
Oktýabr aýynyň
ortasynda paýtagtymyzda “Türkmenistanyň senagat pudaklarynyň ösüşiniň esasy
ugurlary” atly halkara sergi we ylmy maslahat geçirildi. Bu çäre senagat
toplumyny we kommunikasiýalary ösdürmäge, ýurdumyzyň haryt öndürijileriniň
ägirt uly kuwwaty, daşary ýurtly sergä gatnaşyjylaryň öndürýän enjamlary, täze tehnikalary
we hyzmatlary bilen tanyşdyrdy. Paýtagtymyza Germaniýanyň, Fransiýanyň,
Italiýanyň, Russiýanyň, Türkiýäniň we beýleki döwletleriň wekilleri iş
teklipleri bilen geldiler.
Serginiň
mowzugy — himiýa we dokma senagaty, gaz hem-de nebithimiýa, ulaglar, gurluşyk
serişdeleriniň we azyk önümleriniň önümçiligi. Ýurdumyzyň döwlet we telekeçilik
düzümleriniň, daşary ýurt kompaniýalarynyň diwarlyklary bilelikdäki taslamalary
amala aşyrmakda hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň üstünligine beslenýändigini
görkezdi.
Hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň senagat pudagynyň ösüşine üns bermegi
netijesinde, her ýyl senagat ulgamynyň düzümlerinde innowasion gaýtadan işleýän
toplumlaryň ulanylmaga berilmeginiň, gurluşyk pudagy üçin zerur ýerli
serişdeleri peýdalanmagyň, bilelikdäki kärhanalary döretmegiň hasabyna
ýurdumyzda öndürilýän harytlaryň görnüşleri barha artýar.
2019-njy ýyl
awtomobil ýollaryny döwrebaplaşdyrmak, demir ýollary gurmak hem-de ýurdumyzyň
howa we deňiz flotunyň işini kämilleşdirmek boýunça giň gerimli taslamalaryň
amala aşyrylmagyna beslendi.
Hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň işjeň täzeçillik syýasaty
netijesinde, ata Watanymyz Türkmenistan uly ähmiýetli bolan iri halkara
çäreleriniň geçirilýän ýerine öwrülýär. Şol çäreler dünýä tejribesinde
düýbünden täze möhüm meýilleriň başlangyç nokadyna öwrülip, möhüm gepleşikleriň
geçirilmegini höweslendirýär, döwletara gatnaşyklarynyň hil taýdan täze
esaslaryny goýýar.
12-nji
awgustda Awazada guralan Birinji Hazar ykdysady forumy, geçirilen duşuşyklar
hem-de maslahatlar, gazanylan ylalaşyklara düýpli düşünip, şolaryň iş ýüzünde
amala aşyrylmagyna görä, hereketleriň gerimine we güýjüne eýe bolar. Emma
forumyň taryhy waka öwrülendigini gypynçsyz aýtsa bolar. Özi-de, ol diňe Hazar
deňziniň ýakasyndaky bäş ýurt üçin däl-de, tutuş dünýä üçin şeýledir.
Ulag ulgamy
netijeli gatnaşyklary guramakda aýrylmaz baglaýjy halka bolup hyzmat edýär.
Ýewropanyň we Aziýanyň arasyndaky Hazarýaka ýurtlaryň çäk babatda amatly
ýerleşmegi şoňa gös-göni ýardam edýär, bu bolsa, köp ugurly üstaşyr-ulag we
logistika düzümini döretmekde tagallalary üstünlikli birleşdirmek üçin oňat
şertleri döredýär. Ol Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlary
boýunça ýükleriň kadaly daşalmagyny üpjün edýär.
Hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Hazar sammitleriniň barşynda, şeýle
hem Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň, BMG-niň «Rio+20»
ählumumy maslahatynyň we beýleki iri forumlaryň belent münberlerinden beýan
eden döredijilikli başlangyçlary ýurdumyzyň netijeli halkara hyzmatdaşlyga
tarap saýlap alan ugruna ygrarly bolup galmagynyň aýdyň subutnamasydyr. Şol
başlangyçlaryň hatarynda Merkezi Aziýada hem-de Hazar deňzi sebitinde ulag
ulgamynda özara gatnaşyklary ösdürmek hakynda teklipler bar.
Esasy suw
bölekleriniň biri Hazar deňzi söwda ýollarynyň merkezinde ýerleşipdir. Beýik
Ýüpek ýoluny dikeltmek bilen biz bu işi täze, häzirki zaman başlangyçlary
esasynda amala aşyrmalydyrys diýip, döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň
ulag-kommunikasiýa toplumyny öňdebaryjy dünýä tejribesini özleşdirmäge hem-de
innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmaga tarap ugrukdyrýar.
Hazarýaka
döwletleriň Hökümetleriniň arasynda gol çekilen söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk
hakynda Ylalaşyga hem-de milli Liderimiziň başyny başlan ulag ulgamynda
hyzmatdaşlyk hakynda Hazarýaka döwletleriň Hökümetleriniň arasyndaky Ylalaşyga
gatnaşyjy ýurtlaryň ministrleriniň duşuşygy degişli ugurlarda Hazarýaka
döwletleriň özara gatnaşyklaryny has-da berkitmäge we ösdürmäge ýardam edýär.
Elbetde, munuň
üçin degişli döwrebap düzümiň bolmagy, onuň halkara ölçeglerine hem-de beýleki
talaplara, şol sanda multimodal ýük daşamalaryna kybap gelmegi möhümdir.
Türkmenistan eýýäm bu ugurda uly işleri geçirýär hem-de soňky ýyllarda köp
işler ýerine ýetirilip, sebitiň ulag-kommunikasiýa ulgamynyň möhüm bölekleri
döredildi. Şolaryň doly kuwwatyna çykmagy diňe ýurdumyza we goňşularymyza
däl-de, eýsem, yklym derejede uly peýda getirer.
Şunuň bilen
baglylykda, Türkmenbaşydaky Halkara deňiz portunyň doly kuwwatyna çykarylmagy
Merkezi Aziýa we Hazar sebiti üçin möhüm ähmiýete eýe bolup durýar, ol
kontinental ýük daşamalarynyň logistika halkalarynda strategik özgerişliklere
getirer. Has gysga we amatly ugurlar üçin oňaýly bolan türkmen düşelge
terminallary şolaryň möhüm merkezine öwrüler.
Senagat-kommunikasiýa
toplumyny ösdürmegiň 2019-2025-nji ýyllar üçin maksatnamasy ýükleriň porta
gelen we giden wagtyny, onuň awtomatik ýagdaýda ýüklenilen we düşürilen wagtyny
elektron hasaba alyş düzgünini ýola goýmak, milli deňiz söwda flotuny giňeltmek
hem-de onuň gämileriniň halkara gatnawlarynyň täze ugurlaryny açmak boýunça
meseleleri öwrenmek barada wezipeleri öňde goýýar.
Şeýle hem
Halkara kwalifikasiýa jemgyýetleri guramasy tarapyndan ykrar edilen degişli
resminamalary almak hem-de Balkan gämigurluşyk we abatlaýyş zawodynyň
mümkinçiliklerini netijeli ulanmak boýunça işleri geçirmek zerur bolup durýar.
Häzirki wagtda
biziň döwletimiz ulag ýollaryny çekip, demir ýollaryny giňeldip, sebitde
ählumumy parahatçylygy berkitmäge, durnukly ykdysady ösüşe ýardam edýär.
Şeýlelikde,
25-nji iýulda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygy
boýunça ýurdumyzyň wekiliýeti degişli ministrlikleriň we edaralaryň
wekillerinden ybarat düzümde Owganystan Yslam Respublikasynyň Farýab
welaýatynyň Andhoý etrabynyň Akina menzilinde 10 kilometrlik demir ýol
böleginiň açylyş dabarasyna hem-de Akina-Andhoý polat ýolunyň gurluşygyna
badalga berilmegi mynasybetli geçirilen dabara gatnaşdy.
Bu waka
üstünlikli ösýän türkmen-owgan hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň nobatdaky
subutnamasyna öwrüldi. Mälim bolşy ýaly, 2019-njy ýylyň fewralynda Aşgabatda
geçirilen ýokary derejedäki ikitaraplaýyn gepleşikleriň jemleri boýunça
«Türkmendemirýollary» agentliginiň hem-de Owganystanyň demir ýol ulaglary
edarasynyň arasynda Akina — Andhoý demir ýoluny gurmak boýunça Özara düşünişmek
hakynda Ähtnama gol çekildi.
Geljekde bu
demir ýol şahasyny Täjigistan bilen serhede çenli ýetirip, şondan aňry Aziýa —
Ýuwaş umman sebitine çykarmaga tarap uzaltmak maksat edinilýär. Şonuň bilen
birlikde, milli Liderimiziň belleýşi ýaly, oňyn türkmen-owgan gatnaşyklarynyň
netijesinde goňşy ýurduň Demirgazyk —Günorta we Gündogar — Günbatar ugurlary
boýunça Merkezi Aziýanyň çäklerinden geçýän halkara ulag geçelgeleriniň möhüm
halkasy bolmagyna takyk mümkinçilik döreýär.
Hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow «Türkmendemirýollary» agentliginiň
öňünde durýan wezipeler barada aýdyp, ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda
durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyna laýyklykda, ylmyň iň täze
gazananlaryny ulanyp, «Türkmenabat — Türkmenbaşy» demir ýolunyň durkuny
täzelemegiň we elektrikleşdirmegiň zerurdygyny ençeme gezek nygtady.
Şol sanda Üzen
— Gyzylgaýa — Bereket — Etrek — Gorgan halkara demir ýolunyň türkmen böleginiň
mümkinçiliklerini ulanyp, ýurdumyzyň logistika kuwwatyny kämilleşdirmegi,
üstaşyr ýük dolanyşygyny artdyrmaly.
Pudagyň alyp
barýan işleriniň hatarynda awtomobil ulaglarynyň ähmiýeti barha artýar.
«Türkmenawtoulaglary» agentliginiň kärhanalary tarapyndan ýerine ýetirilýän
hyzmatlaryň mukdary artdy. Bu ulgamda Türkmenistanyň innowasion
tehnologiýalardan hem-de öňdebaryjy dünýä tejribesinden ugur alýandygyny
bellemek gerek. Iň döwrebap ulag ýollary ulanmaga berilýär, ýokary tizlikli
awtomobil ýollarynyň (awtobanlaryň) gurluşygy işjeň alnyp barylýar.
Ine, 24-nji
ýanwarda Aşgabat — Türkmenabat awtobanynyň gurluşygyna başlanylmagynyň dabarasy
geçirildi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Karara gol çekip,
Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan «Türkmen Awtoban» ýapyk
görnüşli paýdarlar jemgyýetine Aşgabat-Türkmenabat awtobanynyň hem-de onuň
desgalarynyň taslamasyny düzmäge we gurluşygyny amala aşyrmaga ygtyýar berdi.
Resminamada
işlere 2019-njy ýylyň ýanwar aýynda başlap, awtomobil ýoluny hem-de onuň
desgalaryny üç tapgyrda ulanmaga doly taýýar edip tabşyrmak bellenildi. Şol
tapgyrlaryň soňkusy 2023-nji ýylyň dekabr aýynda tamamlanmalydyr.
Uzynlygy 600
kilometr bolan Aşgabat — Türkmenabat awtobanynyň gurulmagy ýurdumyzyň ýol
ulgamynyň geçirijilik mümkinçiligini, logistika hyzmatlaryň hilini we tizligini
ep-esli artdyrar, halkara ulag-üstaşyr düzümlerini hem-de Beýik Ýüpek ýolunyň
ugrunda ýerleşen goňşy döwletler bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary giňelder.
Ýokary
tizlikli awtomobil ýoly Türkmenistanyň çäklerinden geçýän ýük daşamalarynyň
mukdaryny artdyrmaga mümkinçilik berer. Şunuň bilen baglylykda, serhetdeş
Özbegistan bilen ulag gatnaşyklary babatda uly geljek açylýar.
Diýarymyzyň
gündogar sebitini onuň merkezi bilen baglanyşdyrýan awtobanyň Aşgabat —
Türkmenbaşy ýoly bilen birleşdirilmeginiň netijesinde bolsa, ol ýük
gatnawlarynyň Hazarda Halkara deňiz portuna we ondan aňry—deňiz ýolunyň üsti
bilen Kawkaza, Ýewropa tarapa, Russiýanyň günortasyna, Eýranyň demirgazygyna,
Pars we Oman aýlaglaryna göni çykalgany üpjün eder.
Awtoban her
tarapdan üç sany esasy we bir goşmaça zolagy bolan hereketiň sekiz ugruny
özünde jemlär. Ýol örtüginiň giňligi 34,5 metre deň bolar. Awtoban
Aşgabat-Daşoguz ýolunyň 24-nji kilometrinde guruljak çatrykdan başlanar. Şu
ýerde elektron tölegini göz öňünde tutýan töleg merkezleri, ýol gözegçilik
gullugynyň nokady, dynç almak üçin meýdançalar hem ýerleşer.
Awtobanyň
tutuş dowamynda derýanyň üstünde 4 köpri, demir ýoluň üstünden 4 köpri, beýleki
awtomobil ýollary bilen kesişilýän ýerlerde 22 köpri gurlar. Mundan başga-da,
mallar-haýwanlar üçin ýörite geçelge göz öňünde tutuldy. Şeýle hem 76 ýerasty
pyýada geçelgeler, suw zeý akabalary, sil akabalarynyň üstünde köprüler, ýol
aýrytlary hem-de beýleki desgalar bina ediler.
Awtobanyň
zerur tehniki hyzmatlary üçin 10 beket gurmak meýilleşdirilýär. Ýol hereketi
üznüksiz wideo gözegçiligiň kömegi bilen ulag gatnawy boýunça ähli maglumatlary
ýygnaýan, saklaýan hem-de ýol gözegçilik gullugyna berýän ýörite ulgam arkaly
dolandyrylar. Şol gulluga howanyň ýagdaýyna gözegçilik edýän beketden çyglylyk,
ýol aralygynyň aýdyň görlüp bilnişiniň ýagdaýy ýaly ölçegleri we beýlekileri
özünde jemleýän maglumatlar hem ugradylar.
Awtobanyň
ugrunda gyssagly çagyryşlar we kömek bermek üçin dolandyryş merkezi bilen
baglanyşdyrylan telefon aragatnaşygynyň ýörite bölümleri ýerleşer.
Awtomobil we
ulaglaryň beýleki görnüşleriniň maddy-enjamlaýyn binýadynyň
döwrebaplaşdyrylmagy hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow
tarapyndan yzygiderli durmuşa geçirilýän durmuş-ykdysady syýasatynyň möhüm
ugrudyr. Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 28 ýyllygynyň baýram edilmeginiň öň
ýanynda iň täze kysymly awtoulag serişdeleriniň nobatdaky tapgyry
«Türkmenawtoulaglary» agentliginiň tehniki binýadynyň üstüni ýetirdi.
Hususan-da, «KAMAZ 6520» ýük ulaglarynyň 200-si hem-de «Toyota Corolla» ýeňil
awtoulaglarynyň 70-si gelip gowuşdy.
Milli
Liderimiziň Kararyna laýyklykda, Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan
Respublikasynyň hem-de Ýaponiýanyň öňdebaryjy kompaniýalarynyň täze awtoulag
serişdeleri gurluşyk pudagynda we hyzmat ediş ulgamynda ulanylar.
«KAMAZ»
kysymly ýük ulaglary hem-de «Toyota Corolla» ýeňil awtomobilleri ulanyşda
ýokary ygtybarlylygy we birnäçe beýleki artykmaçlyklary bilen tapawutlanýar.
Şunuň bilen birlikde, awtoulag serişdeleriniň hereketlendirijileriniň
tygşytlylyk we ekologiýa howpsuzlygy nukdaýnazaryndan halkara talaplaryna kybap
gelýändigini bellemek gerek.
Türkmenistanyň
Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan
ösdürmegiň maksatnamasynyň çäklerinde, Balkan, Daşoguz, Lebap we Mary
welaýatlarynda häzirki zaman awtomenzilleri gurmak boýunça işler alnyp
barylýar.
Milli
Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygyna laýyklykda, bu düzümleýin
desgalar iň täze aragatnaşyk ulgamlary, öňdebaryjy, şol sanda, sanly
tehnologiýalar bilen üpjün edilmelidir. Munuň özi ýolagçylara hyzmatyň ýokary
hilini, ulag gatnawlarynyň sazlaşygyny üpjün etmäge mümkinçilik berer.
Türkmenistanyň
ulag ulgamynda tapgyrlaýyn amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň aýrylmaz
bölegi Diýarymyzyň raýat awiasiýasynyň düzümini döwrebaplaşdyrmakdan hem-de
tehniki taýdan gaýtadan enjamlaşdyrmakdan ybaratdyr. Raýat awiasiýasyna içerki
hem-de halkara gatnawlarynda ýolagçy gatnadylmagynda we ýük daşalmagynda möhüm
orun berilýär.
Türkmenistan
raýat awiasiýasy ulgamyndaky işleri düzgünleşdirýän halkara konwensiýalary
boýunça öz üstüne alan ähli borçnamalaryny ýerine ýetirýär, howa menzilleriniň
hem-de howa gämileriniň uçuşlarynyň howpsuzlygy boýunça, uçarmanlar toparynyň
we ýerüsti toparyň düzümlerini döretmegiň halkara ölçeglerini pugta berjaý
edýär.
Şu babatda
Birleşen Milletler Guramasynyň ýöriteleşdirilen edarasy bolan Halkara raýat
awiasiýasy guramasy — ICAO bilen hyzmatdaşlyk aýratyn ähmiýete eýedir.
Onuň
hünärmenleri bilen bilelikde, howa menzillerini hem-de howadaky hereketleri
dolandyrmagyň hemme düzüm bölümleri boýunça işler alnyp barylýar. Meýilnama
esasynda awiasiýa howpsuzlygynyň ölçeglerini ulanmagyň, döwrebap
tehnologiýalary ornaşdyrmagyň öňdebaryjy dünýä tejribesi boýunça iş duşuşyklary
we geňeşmeler geçirilýär.
Şunuň ýaly
netijeli we ulgamlaýyn özara gatnaşyklar oňyn netije berýär hem-de bu ulgamda
beýleki halkara düzümleri bilen gatnaşyklary giňeltmäge kömek edýär. Bu işleri
bolsa milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow üstünlikli ösüşiň aýrylmaz
şerti hökmünde öňe sürýär.
Döwlet
Baştutanymyzyň ylmy taýdan esaslandyrylan syýasaty netijesinde, Diýarymyzda iň döwrebap enjamlar bilen
enjamlaşdyrylan täze howa menzilleri gurlup, ulanylmaga berildi. Şolar islendik
ýük göterijiligi bolan howa gämilerini kabul edip we ugradyp bilýär.
Milli
Liderimiz öňde milli awiasiýany ösdürmek boýunça wezipeleri goýup, halkara
tejribesini öwrenip, Halkara howa ulaglary assosiasiýasyna (IATA) girmek
boýunça degişli işleri geçirmegi talap edýär, ýokary hünärli hünärmenleri
taýýarlamak işiniň dowam etdirilmelidigini aýdýar.
Ýewropanyň
awia howpsuzlyk boýunça agentligi — EACA bilen hem işjeň hyzmatdaşlyk
gatnaşyklary ýola goýuldy. Wekiliýetleriň özara saparlary yzygiderli
geçirilýär, Türkmenistanyň awiasia ulgamynyň hökümet wekilleri bu guramalaryň
iri forumlaryna wekilçilik edýär, bu guramalaryň bilermenleri türkmen howa
ulaglarynyň ýerine ýetirýän uçuşlarynyň howpsuzlygyny üpjün etmek, howa
menzillerimizi enjamlaşdyrmak boýunça ýurdumyzda geçirilýän işlere oňat baha
berýärler.
Ylmyň we
tehnikanyň iň täze gazanylanlary ulanylyp, agentligiň işlerine sanly
tehnologiýalar giňden ornaşdyrylýar, elektron hasaplaşyk görnüşinde internet
saýtlarynyň üsti bilen howa gatnawlaryna petekleriň satylmagy kämilleşdirilýär.
27-nji iýunda
paýtagtymyzyň Halkara howa menziline «Boeing 777-200 LR» ýolagçy uçary gondy.
Ol Aşgabat — Tokio — Aşgabat ugry boýunça göni howa gatnawyny üstünlikli ýerine
ýetirdi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ýaponiýa bilen
köptaraply gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdürilmeginiň Aziýa — Ýuwaş ummany
sebitiniň ýurtlary bilen netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak babatda ileri
tutulýan ugurlaryň biri bolup durýandygyny nygtaýar.
Döwletimiziň
halkara derejelerine goşulyşmagynda kommunikasiýa ulgamyna ähmiýetli orun
berilýär. Bu ulgamyň täze derejä çykarylmagyna aragatnaşyk pudagynyň
döwrebaplaşdyrylmagy ýardam berýär.
Diýarymyzyň
ähli künjeginiň döwrebap optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlary gurşap alýar.
Ýerli telefon belgileriniň artmagy aragatnaşygyň halkara we şäherara
ugurlarynyň sanynyň köpelmegine getirdi. Türkmenistanyň çäkleri boýunça Hytaýyň
Urumçy şäherinden Germaniýanyň Frankfurt şäherine çenli umumy uzynlygy 27 müň
kilometr bolan Trans —Aziýa — Ýewropa optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň 708
kilometrlik böleginiň geçýändigi möhümdir.
Ýurdumyzda
halkalaýyn Aşgabat — Mary — Türkmenabat — Daşoguz —Aşgabat we radial Garabogaz
— Türkmenbaşy — Aşgabat — Mary —Türkmenabat — Kerki — Ymamnazar iki sany
magistral optiki-süýümli ulgamlar hereket edýär. Şolar goňşy döwletleriň ulgamy
bilen birleşendir.
Bulary
gurnamagyň taslamalary DWDM (Dense Wavelength Division Multiplexing — dykyz
tolkunly multipleksirleme) tehnologiýasynyň binýadynda amala aşyryldy. Ol
halkara üstaşyr we ýerli internet-akymlaryny geçirmek üçin ýaýlymynyň
geçirijilik ukyby sekuntda 100 gigabit bolan köp ýaýlymly optiki ulgamdyr.
Hormatly
Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň pudagyň öňünde goýan wezipelerini
çözmek maksady bilen, halkara telefon ugurlarynyň köptaraply diwersifikasiýasy
we maglumatlary geçirmek boýunça yzygiderli çäreler görülýär.
Häzirki wagtda
Türkmenistan ýurdumyz boýunça çekilen magistral optiki-süýümli aragatnaşyk
ulgamlarynyň halkara möçberinde birleşýän ýerleriniň bäşisini özünde jemleýär.
Olar Aşgabat — Bajgiran (Eýran), Serhetabat —Hyrat (Owganystan), Ymamnazar —
Akina (Owganystan), Türkmenabat —Buhara (Özbegistan) we Garabogaz — Fetisow
(Gazagystan) ugurlardyr.
Berkarar
döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýokary tehnologiýalardan ugur alýan milli
ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynyň sanlaşdyrylmagy döwlet syýasatynyň ileri
tutulýan ugurlarynyň biribir. Munuň şeýledigine Türkmenistanda 2019 — 2025-nji
ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň konsepsiýasynyň kabul edilmegi hem
şaýatlyk edýär.
Diňe soňky üç
ýylda ýurdumyzyň satyn alan halkara internet-ýaýlymlarynyň umumy göwrümi on
esse artdy, internet ulanyjylaryň sany 500 müňden gowrak köpeldi we bu
görkeziji her gün artýar.
2019-njy ýylda
«Türkmenistanyň halkara şertnamalary hakynda» Kanuna laýyklykda, Türkmenistanyň
Döwlet habarlar agentligi (TDH) RT halkara teleýaýlymy hökmünde has meşhur
bolan «TW-Nowosti» özbaşdak täjirçilik däl guramasy bilen täzelik habarlaryny
alyşmak babatda hyzmatdaşlyk etmek we özara düşünişmek hakynda Ähtnama
baglaşdy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu baradaky Buýruga
gol çekdi.
Munuň özi Türkmenistanyň
köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýaýrawynyň giňelmegine hem-de halkara
derejesine çykmagyna tarap ýene-de bir uly ädimdir. Şeýle hyzmatdaşlyk iň oňat
dünýä tejribesini öwrenmäge, täze tehnologiýalary peýdalanmaga we maglumat
ulgamyna degişli bilelikdäki taslamalary amala aşyrmaga, ýurdumyzyň
žurnalistika ulgamynda hünär derejesiniň ýokarlandyrylmagyna täze
mümkinçilikleri açýar.
Halkara
işlerine goşulyşmak hem-de milli maglumatlar ulgamyny döretmek işi bilen
baglylykda, «Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň ýanynda Kiberhowpsuzlyk gullugy
döredildi. Onuň alyp barýan işi ynanyşmaga esaslanýan hyzmatdaşlygyň möhüm ugry
hökmünde çykyş edýär.
Ministrler
Kabinetiniň 6-njy sentýabrda bolan mejlisinde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly
Berdimuhamedow Kiberhowpsuzlyk hakynda Kanuna gol çekdi. Kanun ýurduň
özbaşdaklygyny, bähbitlerini goramaga, internet ulgamynda howpsuzlygyň
wehiminiň öňüni almaga, jemgyýetçilik düzgün-tertibiniň, guramalaryň we
raýatlaryň kanuny hukuklarynyň hem-de bähbitleriniň üpjün edilmegine
gönükdirilendir.
Döwlet
Baştutanymyzyň tabşyrygy bilen işlenilip taýýarlanylan bu Kanunyň wajypdygyny
ýurdumyzda giňden ýaýbaňlandyrylan sanlaşdyrmak işleri kesgitleýär. Täze
tehnologiýalar, elektron hyzmatlar jemgyýetiň gündelik durmuşynyň aýratyn
bölegine öwrüldi. Akylly ulgamlar döwlet edaralarynyň we ähli pudaklaryň işine
ornaşdyrylýar, bu bolsa önümçiligiň guralyşyny hem-de dolandyrylyşyny düýbünden
üýtgedýär.
Türkmenistanlylar
üçin aragatnaşygyň barha täze hyzmatlarynyň hödürlenilmegine aýratyn üns
berilýär, düýpli programmalaýyn önümleri döretmek we goldamak ulgamynda ýaş
hünärmenleriň sanynyň köpelmegi hem-de hünär taýdan başarnyklarynyň artmagy
boýunça işler alnyp barylýar. Şu babatda döwlet hyzmatlarynyň we işleriniň
ýeke-täk portalynyň işe girizilmegi ähmiýetli waka boldy. Onuň tanyşdyrylyşy
telearagatnaşyk, telemetriýa, habar beriş tilsimatlarynyň we Teleradioýaýradyş
enjamlarynyň «Türkmentel — 2019» atly XII halkara sergisiniň hem-de ylmy
maslahatynyň çäklerinde geçirildi.
Bu portal
(https://e.gov.tm/) raýatlara hem-de işewürlere elektron görnüşinde döwlet
hyzmatlaryny ýerine ýetirmek üçin «bir penjire» diýen awtomatlaşdyrylan maglumat
ulgamy görnüşindedir. «Bir penjire» ýörelgesi hyzmatlardan peýdalanmaga ýüz
tutanyň resminamalaryny merkezleşdirilen görnüşde kabul edilmegini amala
aşyrmaga hem-de resminamalaryň taýýarlanylýan möhletiniň berjaý edilişine
gözegçiligi we şolaryň berilmegini üpjün etmäge mümkinçilik berýär.
Bu gün resmi
hasaba alnan ulanyjy döwlet hyzmatlarynyň resmi internet-portalynyň üsti bilen
öz bank kartynyň maglumatlary arkaly internediň, öý telefonynyň we ykjam
aragatnaşygyň, IP-telewideniýäniň, demir ýol ýa-da howa ulaglaryna münmek üçin
petekleriň hem-de beýleki hyzmatlaryň hasaplaryny töläp bilýär.
Ýakyn geljekde
milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň görkezmelerine laýyklykda,
hyzmatlaryň gerimi giňeldiler. Şolaryň sanawyna işleriň maglumat, aragatnaşyk we
mahabat ýaly ugurlary girer, bilim hem-de medeniýet ulgamlary aýratyn bölümi
eýeleýär, “Saglyk” bölümi bar.
Şol ýerde hem
göni aragatnaşyk ýagdaýynda pasportlary, hasaba almagy, wizalary, sürüjilik
şahadatnamalaryny, pensiýalary we kömek pullary, salgytlary, iş üpjünçiligini
resmileşdirmek meseleleri hem-de ençeme beýlekiler boýunça, ýagny telekeçilik
işlerinden başlap, durmuş meselelerine çenli ýüz tutmak bolar. Saýty
ulanyjylaryň oňaýlylygy üçin dilleriň iki görnüşi — türkmen we rus dilleri göz
öňünde tutulypdyr.
«Türkmentel —
2019» sergisiniň işewür maksatnamasynyň çäklerinde «Türkmenistan we dünýäniň
maglumat-telekommunikasiýa ulgamlary» diýen ylmy maslahatyň jemleýji mejlisi
geçirildi.
Türkmenistanyň
Hökümetiniň we Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Türkmenistan —
Azerbaýjan ugry boýunça bu iki ýurduň aragatnaşyk operatorlary tarapyndan Hazar
deňziniň düýbünden optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň bilelikde gurulmagyna,
oňa bilelikde eýe bolmaga hem-de ony peýdalanmaga ýardam berilmegini guramak
hakynda ylalaşyga gol çekilmegi dünýäniň dürli ýurtlaryndan wekilleri bir ýere
jemlän forumyň aýdyň netijeleriniň biri boldy.
Gadymyýetde
üstünden Beýik Ýüpek ýoly geçen çäkleri gurşap alýan bu taslamanyň durmuşa
geçirilmegi Türkmenbaşy we Siýazan şäherlerini baglanyşdyrar, Aziýa bilen
Ýewropanyň arasynda telekommunikasiýa ulgamyna degişli üstaşyr ýollary
diwersifikasiýalaşdyrmak we kämilleşdirmek babatda hyzmatdaşlygy pugtalandyrar.
Statistiki
maglumatlara görä, Aziýadaky ilat 4 milliarddan geçýär, Ýewropanyň ilaty bolsa
990 million adamdan gowraga barabardyr. Yklymlaryň arasynda maglumatlary
alyşmagyň zerurlygy sekuntda 200 —400 gigabitden sekuntda 4-5 Tbaýta çenli
möçberde internet giňişligini alyşmagyň giňeldilmegine getirer.
Mälim bolşy
ýaly, «Türkmentelekom» döwlet elektroaragatnaşyk kompaniýasy we «Azertelekom»
jogapkärçiligi çäklendirilen jemgyýet bu ulgamy guramaga degişli taslama
boýunça bilelikde iş geçirdiler.
Ýaponiýanyň
içeri işler we aragatnaşyklar ministri Masatoşi Işida bilen bolan duşuşygyň
barşynda aragatnaşyk we telekommunikasiýa ulgamynda bilelikde işlemegiň
geljegine garalandygyny bellemek gerek. Hususan-da, ýapon tarapyndan
Türkmenistan bilen Azerbaýjanyň arasynda suwasty optiki-süýümli geçirijisini
çekmäge ýardam bermäge aýratyn gyzyklanma bildirildi hem-de olaryň taýýardygy
beýan edildi.
Diýarymyzda
poçta aragatnaşyk ulgamynda barha täze hyzmatlaryň hödürlenilmegine aýratyn üns
berilýär. Häzir Türkmenistanda bu gullugyň ýüz ellä golaý şahamçalary işleýär.
Olar hatlaryň, ugratmalaryň we döwürleýin metbugatyň önümleriniň eýelerine
gowuşmagyny hem-de jemagat hyzmatlary üçin tölegleriň kabul edilmegini,
Bütindünýä poçta bileleşigine girýän islendik döwlete poçta arkaly tiz
ugradylmagyny we beýlekileri amala aşyrýar.
Şeýlelikde,
2019-njy ýyl ýurdumyzy kuwwatly durmuş ugurly ykdysadyýeti bolan dünýäniň ösen
döwletleriniň derejesine çykarmak babatda uly işler berjaý edildi. Bu bolsa
hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň senagat we
ulag-kommunikasiýa toplumynyň öňünde goýan esasy maksatlaryna ýetmek boýunça
özgertmeleri amala aşyrmagyň ýolunda aýgytly ädimdir.
Ministrler
Kabinetiniň 2020-nji ýylyň 7-nji fewralynda geçirilen giňişleýin mejlisinde
ýurdumyzyň geçen ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösüşiniň netijeleri jemlenildi,
şonda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow senagat we ulag-kommunikasiýa
ulgamyny bölmek hem-de degişli wise-premýerleriň gözegçilik etjek
ulag-kommunikasiýa we gurluşyk-senagat toplumlaryny döretmek hakynda çözgüt
kabul etdi.
Döwlet
Baştutanymyz mejlisiň dowamynda bu toplumlaryň ýolbaşçylarynyň öňünde ýakyn
wagtda garamagyndaky düzümleriň işini kämilleşdirmek boýunça guramaçylyk
işlerini tamamlamak wezipesini goýup, olaryň öz ähli tagallalaryny
innowasiýalary we sanly tehnologiýalaryň esasynda pudaklary durnukly ösdürmäge,
milli ykdysadyýetimiziň ýokary derejede bäsdeşlige ukyplylygyny gazanmaga
gönükdirmelidiklerini nygtady.
Senagat, ulag
we kommunikasiýa pudagyny düýpli özgertmek, toplumlaýyn dolandyrmak arkaly onuň
netijeliligini mundan beýläk-de ýokarlandyrmak maksady bilen, hormatly
Prezidentimiziň 2020-nji ýylyň 7-nji fewralyndaky Permany bilen Senagat we
kommunikasiýa ministrligi hem-de onuň «Türkmensenagat» agentligi ýatyryldy,
onuň binýadynda bolsa Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi döredildi.
Şu synda getirilen wakalar strategiki maksatlara ýetmekde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan syýasatynyň neneňsi depginlidigini ýene-de bir gezek aýdyň görkezdi. Şol maksatlar bolsa eziz Diýarymyzy senagatlaşdyrmagyň ýokary depginini üpjün etmekden, ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmekden, welaýatlarda döwrebap düzümleri döretmekden, mähriban halkymyzyň hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmakdan ybaratdyr.